Hai vụ án này (một vụ xảy ra tại quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội; một vụ xảy ra tại quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội). Cả 2 vụ án đã bị khởi tố, giam giữ các đối tượng để Công an 2 quận nêu trên điều tra theo thẩm quyền.

Trong thời gian vừa qua tại một số bệnh viện chuyên khoa lớn thuộc Bộ Y tế ở TP Hà Nội nhiều bệnh nhân, điều trị suy thận độ 3 người nhà bệnh nhân muốn có nguồn mua thận để ghép, đồng thời cũng có số người vì hoàn cảnh kinh tế khó khăn... muốn bán thận lấy tiền, nhưng không có thông tin. Còn theo luật quy định chỉ hiến tặng thận cho nhau, không cho phép mua, bán thận. 

Do vậy, đã có một nhóm đối tượng nảy ý định bán thận hoặc đã từng ghép thận nên biết rõ các thủ tục đã sử dụng facebook làm nơi liên hệ, giao dịch mua, bán thận trái phép. Qua đó, số đối tượng này sẽ "hướng dẫn" 2 bên làm hồ sơ giả là tự nguyện hiến thận cho nhau để hợp pháp hóa, còn bản chất việc giao dịch để mua, bán thận bất hợp pháp.

Trước thực trạng nêu trên, Phòng CSHS Công an TP Hà Nội đã chỉ đạo và giao cho đội Phòng, chống tội phạm mua, bán người (Đội 12), sau một thời gian tổ chức điều tra. Đến nay Đội 12 đã khám phá 2 vụ án.

Vụ thứ nhất: Nhóm đối tượng vờ bán thận đã lừa 40 nạn nhân chờ ghép thận để chiếm đoạt cả chục triệu đồng/người; cụ thể: Cuối tháng 8-2018, vụ án bị phát hiện. Kết quả điều tra cho thấy, tháng 6-2018, trong số này có anh Dương Văn T, trú tại huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang là người bị suy thận, đang có nhu cầu ghép thận. 

Qua mạng xã hội facebook, anh biết thông tin về Trương Minh Ngọc, trú ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ và Trần Tuấn Anh (Tuấn Anh) trú ở quận Hà Đông, TP Hà Nội đang có nguồn thận để giới thiệu đến những người có nhu cầu mua thận, bán thận, Ngọc còn để lại số điện thoại cho ai có nhu cầu thì chủ động liên hệ. Theo đó, anh T gọi điện thoại cho Ngọc nói ý định muốn nhờ tìm giúp người bán thận để mua. Ngọc ra giá 550 triệu đồng một quả thận và phải đóng trước số tiền viện phí tạm ứng là 150 triệu đồng.

Đối tượng Ngọc và Tuấn Anh.

Theo hẹn với Ngọc, sáng 4-6, anh T cùng bố đẻ đến Bệnh viện ở Hà Nội để đăng ký khám sức khỏe và nộp tiền. Trước đó, Ngọc đã nhờ Trần Tuấn Anh làm giả giấy biên lai thu 150 triệu đồng tiền tạm ứng của Bệnh viện nên anh T và gia đình rất tin tưởng. 

Đến tối hôm sau, Ngọc gọi điện thoại yêu cầu anh T đưa tiếp 50 triệu đồng để làm thủ tục ghép thận. Ngày 18-6, Ngọc lại yêu cầu anh T đưa thêm 90 triệu đồng nữa... 

Qua màn kịch khá kín kẽ, Ngọc đã chiếm đoạt của anh T và gia đình 290 triệu đồng, trong số tiền này,  Ngọc cho Tuấn Anh 50 triệu đồng.

Ngày 25-6, anh T phát hiện trong danh sách ghép thận tại Bệnh viện kia không có tên mình nên đã gọi điện thoại hỏi Ngọc thì Ngọc nói đang nhờ bác sĩ trong bệnh viện lo việc nhanh nên không có tên anh T trong danh sách.

Vẫn tin rằng Tuấn Anh là y tá trong Bệnh viện, anh T quay sang nhờ Tuấn Anh tìm người bán thận để ghép sớm. Tuấn Anh báo giá là 65 triệu đồng để đi xét nghiệm lại, anh T đồng ý và đưa đủ số tiền cho Tuấn Anh. Nhưng sau đó cả Ngọc và Tuấn Anh đều "cao chạy xa bay", không tìm được và cũng không trả lại số tiền trên cho gia đình anh T.

Tại cơ quan CSĐT công an TP Hà Nội, Ngọc khai trước đó cũng có nhu cầu bán thận nên hiểu khá kỹ quy trình bán thận tại bệnh viện. Tuy nhiên sau khi được anh T nhờ mua thận thì Ngọc chuyển hướng lừa đảo anh T để chiếm đoạt tiền. 

Ngoài Ngọc và Tuấn Anh còn 3 đồng phạm khác đã thực hiện hành vi lừa đảo với thủ đoạn tương tự trên địa bàn TP Hà Nội khoảng 40 người, hưởng lợi hàng chục triệu đồng của mỗi bị hại. Cơ quan CSĐT công an TP Hà Nội đã chuyển vụ án đến này Công an quận Hai Bà Trưng thụ lý điều tra mở rộng vụ án theo thẩm quyền.

Vụ án thứ hai: Thực hiện việc môi giới mua, bán 1 quả thận ép giá thu cả trăm triệu đồng, ngày 15-10, Phòng CSHS Công an TP Hà Nội đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Trần Văn Phương (trú tại xã Dương Đức, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang) về hành vi “Mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người”; đồng thời ra lệnh bắt tạm giam bị can Phương về hành vi nêu trên.

Liên quan đến vụ án này còn có ba đối tượng gồm: Lê Thùy Linh "bồ" của Phương (trú tại huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương); Hoàng Ngọc Tiến (trú tại TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị) và Phan Văn Hùng (trú tại huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An). Ba đối tượng đang bị cơ quan Công an áp dụng biện pháp tố tụng để làm rõ trách nhiệm liên quan trong vụ án.

4 đối tượng tại Cơ quan Công an.

Với thủ đoạn tương tự như vụ án trước, Trần Văn Phương đã sử dụng tài khoản Facebook “Trần bụi” đăng thông tin tìm người mua, bán thận, đồng thời tập hợp các đàn em lập thành đường dây khép kín để tìm kiếm người cần mua, bán thận.

Trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 9-2018, Phương chỉ đạo các đối tượng thực hiện trót lọt 3 vụ mua, bán thận trái phép với giá mua vào từ 250 triệu đồng đến 320 triệu đồng/quả thận, bán ra từ 340 triệu đồng đến 360 triệu đồng/quả thận. Phương hưởng chênh lệch từ 40 triệu đồng đến 100 triệu đồng/quả thận. Mua, bán thận chót lọt, Phương thu lợi bất chính hơn 200 triệu đồng.

Trong đường dây này, Phương giao nhiệm vụ cho Hùng và Tiến đưa đón người mua, bán thận đi xét nghiệm xem có hợp hay không. Mỗi một ca mua, bán thận và ghép thành công, Phương trả công cho Hùng và Tiến mỗi đối tượng hưởng 5 triệu đồng, hàng ngày nuôi cơm ăn.

Linh là “bồ” của Phương, lo cơm nước cho cả nhóm, những người chờ bán thận tại nơi trọ và làm những công việc đột xuất, phát sinh.

Qua hai vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản; môi giới mua, bán thận nêu trên cho thấy cơ quan chức năng cần bổ sung thêm những quy định để ngăn chặn tình trạng mua, bán thận nói riêng, bộ phận cơ thể và mô nói chung không để các đối tượng "cò mồi", lộng hành hoạt động thu lợi bất chính trên người bệnh.